فکر کردن وسیله و توانائی بشری است ,جهت شناخت مااز جهان اطراف و حفظ خودمان از وقایع طبیعی .

بوسیله فکر کردن بود که توانستیم در طی قرنهای متمادی ,محیط اطرافمان را به این شکلی که هست در بیاریم .
قدرت تفکر و تعقل و ادراک و حافظه و دیگر توانائیهای مغز ما در اثر یک سری کنش و واکنشهای شیمیائی و الکتریکی است که در سلولهای مغز یا نورونها اتفاق می افتد ,بوجود می آید و کل تداعی که ما از خودمان و جهان اطراف داریم توسط این پالسهای الکتریکی در رشته های عصبی و ترشحات هورمونی در پایانه های سیناپسهای سلولهای مغز (قسمتی از نورون ) انجام می گیرد .

این قدرت تکلم و بینائی و تمام حواس ما از رشته عملیاتهای مادی سرچشمه گرفته است.

حال همانگونه که در اشعار بالا عنوان شده ,این توانائی انسان و فکر کردن او اگر چه می تواند او را موجود برتر عالم خلقت قرار دهد ,اما بدلیل اینکه خلقت انسان و توانائیهای او در اثر خواست پروردگار این جهان و تجلی صفات قدرت اوست ,نمی توان به توسط همین تفکر وارد حیطه قدرت الهی گردید.

لذا در اشعار بالا جناب شبستری همین موضوع را عنوان نموده و می گوید ,تفکر در ذات حق نمی توان کرد و اگر چه تمام عالم ,آیات و نشانه های ذات کبریائی اوست ولی چگونه می توان توسط نشانه های او , او را شناخت.

چو آیات است روشن گشته از ذات
نگردد ذات او روشن زآیات
لذا ایشان می فرماید که عقل را رها کن و همیشه در یاد حق باش.

همچنین در ادامه می گوید , همانگونه که تصویر یک چیزی را خیلی به چشم نزدیک کنیم دیگر قادر به دیدن آن تصویر نیستیم و تصویر مبهم می گردد , خدا و عوالم ملکوتی هم آنقدر به انسان نزدیک است که نمیتوان تشخیص داد.
چو مبصر در نظر نزدیک گردد
بصر زادراک آن تاریک گردد

و در ادامه می گویند :که در این راه ,جای اظهار نظر های فردی بر اساس عقل ظاهری وجود نداشته ,و یک نکته باریکی هست که باید متوجه بشوید و مثل شب روشن در روز تاریک می ماند و من نمی توانم در اینجا بیشتر شرح دهم و سکوت اختیار می کنم.

دلیل اینکه اکثر عرفا به اینجا که می رسند سکوت می کنند اینست که حرف زدن ,انسانهای جویای راه را دچار اشتباه و گمراهی و سردر گمی نموده و باعث تصویر سازیهای ذهنی و نهایتا توهمات می گردد و بایستی به مرور این موضوع را درک نمایند. اگر چه درک موضوع در یک لحظه اتفاق خواهد افتاد .